Dekatlon

Dekatlon, atletizmin özel bir branşı ve 10 pist ile 10 saha yarışından oluşuyor. Oldukça eski bir spor dalı ve antik Yunan Olimpiyatlarındaki pentatlon yarışlarına benziyor. Sporcular, iki gün boyunca her gün beş, toplamda on adet yarışa katılıyor. Kazanan, geleneksel olarak “dünyanın en iyi atleti” unvanını alıyor. (Bu gelenek, 1912 yılındaki Olimpiyat oyunlarında İsveç Kralı V. Gustav tarafından başlatılıyor.) Dekatlon erkek atletlere özgü bir spor; bayan atletlerin yaptığına heptatlon deniyor on yerine yedi adet yarıştan oluşuyor. Bu spor dalında önemli olan toplam puan, süreler hesaba katılmıyor. Yani, bir etabı ne kadar hızlı tamamladığınızdan çok kaç puan aldığınız önem taşıyor. Şu anki dekatlon dünya rekoru, 9045 puanla Amerikan atlet Ashton Eaton’da. (Türkiye rekoru ise, 7757 puanla Alper Kasapoğlu’nda.) Her iki yılda bir düzenlenen Dünya Atletizm Şampiyonası, dekatlon yarışlarına da ev sahipliği yapıyor. (Bir sonraki şampiyona, 2017 yılında Londra’da düzenlenecek.) Peki, dekatlon nasıl yapılıyor? Dekatlon kuralları neler? Birlikte bir göz atalım.

Dekatlon Kuralları

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, dekatlon yarışları iki gün boyunca sürüyor ve her gün, beş farklı atletizm dalına ayrılıyor. Genel olarak ilk gün atletlerin hızı ve kuvveti ölçülürken, ikinci gün dayanıklılıkları teste tabi tutuluyor. Bu dallar ve gün gün dekatlon programı şu şekilde düzenleniyor:

Bu spor dallarının her biri, kendi özel kurallarına göre yapılıyor. Ancak hangi spor yapılıyor olursa olsun, değişmeyen bazı dekatlon kuralları bulunuyor. Bunları şöyle belirlemek mümkün:

• Her yarış arasında 30 dakikalık bir mola süresi bulunuyor.
• Disk atma, cirit atma, gülle atma ve uzun atlamada her sporcuya üç adet hak veriliyor.
• Yarışlardan birine dahi katılmamak, diskalifiye olmakla sonuçlanıyor. Tüm sporcular, iki gün boyunca on spor dalının tamamına katılmak zorundalar.
• Her yarışın sonunda, kümülatif sonuçlar ve sıralamadaki yerleri atletlere açıklanıyor.
• Bir karışıklık yaşanmaması için ölçümler metrik sistem üzerinden gerçekleştiriliyor.
• Atletlerin yerleri (örneğin 100 metre koşuda hangi parkurda yarışacağı) belirlenirken, kura çekiliyor.

Peki, dekatlon skorları nasıl belirleniyor? Yukarıda da izah ettiğimiz gibi, toplam süreden çok toplam puan önem taşıyor. Bu konuda sabit bir tablo bulunuyor ve atletlerin puanları da bu tabloya göre hesaplanıyor:

Puan hesaplamasında kullanılan formüller ise şöyle:

Pist yarışları için: INT(A(B — P)C)

Saha yarışları için: INT(A(P — B)C)

Bu formüllerdeki P, atletin performansını temsil ediyor ve pist yarışlarında hız, saha yarışlarında ise mesafe veya yükseklik yerine geçiyor. Bu değerler sabit, diğer bir deyişle formüldeki tek değişken P değeri oluyor. P değerine dair puan tablosu ise şöyle belirleniyor: